کلرید آهن (III) خشک: همه چیز درباره این ترکیب پرکاربرد
کلرید آهن (III) یا فریک کلرید با فرمول شیمیایی FeCl3، یک ترکیب شیمیایی است که در حالت خشک به شکل جامد کریستالی با رنگ‌های مختلف (از قهوه‌ای مایل به زرد تا قهوه‌ای تیره) وجود دارد. این ماده به شدت جاذب رطوبت (هیگروسکوپیک) است و در تماس با هوا به سرعت رطوبت را جذب کرده و حالت آبدار (هیدراته) به خود می‌گیرد.
نام‌های دیگر کلرید آهن (III):
- فریک کلراید
- کلراید آهن 3
- تری کلرید آهن
- آهن (III) کلرید
پارامترهای فیزیکی و شیمیایی کلرید آهن (III) خشک
| ویژگی |
مقدار |
| جرم مولی |
162.20 گرم بر مول |
| شکل ظاهری |
جامد کریستالی (به رنگ‌های مختلف) |
| رنگ |
قهوه‌ای مایل به زرد، قهوه‌ای تیره، سیاه |
| بو |
کمی بوی اسیدی |
| چگالی |
2.90 گرم بر سانتی‌متر مکعب |
| نقطه ذوب |
307 درجه سانتی‌گراد |
| نقطه جوش |
315 درجه سانتی‌گراد (تجزیه می‌شود) |
| حلالیت در آب |
بسیار محلول (تشکیل محلول اسیدی می‌دهد) |
| حلالیت در حلال‌های آلی |
محلول در اتانول، اتر، گلیسرول |
| پایداری |
در شرایط عادی پایدار است، اما به رطوبت حساس است. |
نکات مهم:
- کلرید آهن (III) خشک، خورنده است و می‌تواند باعث تحریک پوست و چشم شود.
- محلول کلرید آهن (III) اسیدی است و می‌تواند فلزات را خورده کند.
- این ماده به شدت جاذب رطوبت است و باید در ظروف دربسته و در جای خشک نگهداری شود.
کاربردهای کلرید آهن (III)
کلرید آهن (III) به دلیل خواص شیمیایی منحصربه‌فرد خود، کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد:
- تصفیه آب و فاضلاب: به عنوان لخته‌ساز برای حذف ذرات معلق و مواد آلی از آب استفاده می‌شود.
- حکاکی مدارهای چاپی (PCB): برای از بین بردن مس اضافی در فرآیند ساخت مدارهای چاپی استفاده می‌شود.
- کاتالیزور: در برخی از واکنش‌های شیمیایی به عنوان کاتالیزور عمل می‌کند.
- رنگرزی: در صنعت نساجی به عنوان تثبیت‌کننده رنگ استفاده می‌شود.
- داروسازی: در تولید برخی داروها و مکمل‌های غذایی حاوی آهن کاربرد دارد.
- حکاکی فلزات: برای حکاکی و ایجاد طرح روی سطوح فلزی استفاده می‌شود.
- تولید مواد شیمیایی دیگر: به عنوان ماده اولیه در تولید سایر ترکیبات آهن استفاده می‌شود.
- کنترل بو: به عنوان یک عامل کنترل کننده بو در سیستم های تصفیه فاضلاب و سایر کاربردها استفاده می شود.
- در حفاری نفت و گاز: برای تثبیت چاه های نفت و گاز و کاهش نفوذ آب به داخل چاه استفاده می شود.
ایمنی کار با کلرید آهن (III)
هنگام کار با کلرید آهن (III) خشک، رعایت نکات ایمنی زیر ضروری است:
- استفاده از تجهیزات حفاظت فردی (PPE): شامل دستکش‌های مقاوم در برابر مواد شیمیایی، عینک ایمنی و ماسک تنفسی مناسب.
- کار در محیط با تهویه مناسب: برای جلوگیری از استنشاق گرد و غبار کلرید آهن (III).
- اجتناب از تماس با پوست و چشم: در صورت تماس، بلافاصله با آب فراوان شستشو دهید و به پزشک مراجعه کنید.
- نگهداری در ظروف دربسته و در جای خشک: برای جلوگیری از جذب رطوبت و تشکیل محلول اسیدی.
- دوری از مواد ناسازگار: مانند فلزات قلیایی، مواد اکسید کننده قوی و بازهای قوی.
روش ساخت کلرید آهن (III)
کلرید آهن (III) را می‌توان به روش‌های مختلفی تولید کرد، از جمله:
- واکنش مستقیم آهن با گاز کلر: این روش، رایج‌ترین روش تولید کلرید آهن (III) است. در این روش، گاز کلر از روی آهن فلزی عبور داده می‌شود و کلرید آهن (III) تولید می‌شود.
- واکنش اسید کلریدریک با آهن: در این روش، آهن فلزی با اسید کلریدریک واکنش داده و کلرید آهن (II) (فروس کلرید) تولید می‌شود. سپس، با استفاده از یک عامل اکسید کننده مانند کلر یا نیتریک اسید، کلرید آهن (II) به کلرید آهن (III) تبدیل می‌شود.
- واکنش اکسید آهن با اسید کلریدریک: در این روش، اکسید آهن (III) با اسید کلریدریک واکنش داده و کلرید آهن (III) تولید می‌شود.
قیمت کلرید آهن (III) در ایران
قیمت کلرید آهن (III) در ایران بسته به عوامل مختلفی از جمله خلوص، حجم خرید، نوع بسته‌بندی و شرکت تولید کننده یا عرضه کننده، متغیر است. برای اطلاع از قیمت دقیق و به روز، می‌توانید با شرکت‌های تولید کننده و فروشندگان مواد شیمیایی در ایران تماس بگیرید. به طور کلی، قیمت این ماده در مقایسه با سایر مواد شیمیایی صنعتی، نسبتاً مناسب است.
نکته: در هنگام خرید کلرید آهن (III)، به کیفیت و خلوص محصول توجه کنید و از خرید محصولات تقلبی یا بی‌کیفیت خودداری کنید.