همه چیز درباره سدیم یدید (Sodium Iodide): خواص، کاربردها و نکات ایمنی
سدیم یدید (با فرمول شیمیایی NaI) یک ترکیب یونی کریستالی سفید رنگ است که از واکنش سدیم و ید به دست می‌آید. این ماده به خوبی در آب حل می‌شود و به عنوان منبع ید در صنایع مختلف، پزشکی و آزمایشگاهی کاربرد دارد. در این مقاله به بررسی جامع سدیم یدید، خواص فیزیکی و شیمیایی، روش‌های تولید، کاربردها، نکات ایمنی و قیمت آن در ایران و جهان می‌پردازیم.
خواص فیزیکی و شیمیایی سدیم یدید
خواص فیزیکی:
- شکل ظاهری: جامد کریستالی سفید رنگ
- جرم مولی: 149.89 گرم بر مول
- نقطه ذوب: 661 درجه سانتیگراد (1222 درجه فارنهایت)
- نقطه جوش: 1304 درجه سانتیگراد (2380 درجه فارنهایت)
- چگالی: 3.67 گرم بر سانتی متر مکعب
- حلالیت: بسیار محلول در آب، محلول در الکل و استون
خواص شیمیایی:
- پایداری: در شرایط عادی پایدار است، اما در معرض نور و هوا به تدریج تجزیه می‌شود و ید آزاد می‌کند.
- رطوبت‌گیری: سدیم یدید رطوبت‌گیر است و به راحتی آب را از محیط جذب می‌کند.
- واکنش‌پذیری: با اکسیدکننده‌ها واکنش می‌دهد.
- PH: محلول سدیم یدید در آب کمی قلیایی است.
روش‌های ساخت سدیم یدید
سدیم یدید را می‌توان از روش‌های مختلفی تولید کرد، از جمله:
-
واکنش مستقیم سدیم و ید:
2Na + I2 → 2NaI
این روش شامل واکنش مستقیم فلز سدیم با ید است. این واکنش بسیار گرمازا است و باید با احتیاط انجام شود.
-
واکنش اسید یدیدریک با سدیم کربنات یا سدیم هیدروکسید:
2HI + Na2CO3 → 2NaI + H2O + CO2
HI + NaOH → NaI + H2O
در این روش، اسید یدیدریک با سدیم کربنات یا سدیم هیدروکسید واکنش می‌دهد و سدیم یدید، آب و دی‌اکسید کربن (در صورت استفاده از سدیم کربنات) تولید می‌شود.
-
واکنش اکسید ید با سدیم هیدروکسید:
3I2 + 6NaOH → 5NaI + NaIO3 + 3H2O
در این روش، ید با سدیم هیدروکسید واکنش می‌دهد و سدیم یدید، سدیم یدات و آب تولید می‌شود. سدیم یدات تولید شده در این واکنش باید جدا شود تا سدیم یدید خالص به دست آید.
کاربردهای سدیم یدید
سدیم یدید کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف، پزشکی و آزمایشگاه‌ها دارد:
کاربردهای پزشکی:
- درمان کمبود ید: سدیم یدید به عنوان منبع ید در درمان کمبود ید در بدن استفاده می‌شود. کمبود ید می‌تواند منجر به مشکلات تیروئیدی، گواتر و عقب ماندگی ذهنی در کودکان شود.
- اسکن تیروئید: یدید سدیم رادیواکتیو (I-123 یا I-131) در اسکن تیروئید برای تشخیص بیماری‌های تیروئید مانند پرکاری تیروئید، کم کاری تیروئید و سرطان تیروئید استفاده می‌شود.
- درمان پرکاری تیروئید: یدید سدیم رادیواکتیو (I-131) برای درمان پرکاری تیروئید (بیماری گریوز) استفاده می‌شود. این ماده با تخریب سلول‌های تیروئید، تولید هورمون تیروئید را کاهش می‌دهد.
- به عنوان خلط آور: در گذشته از سدیم یدید به عنوان خلط آور برای درمان سرفه و برونشیت استفاده می‌شد.
کاربردهای آزمایشگاهی:
- تهیه سایر ترکیبات ید: سدیم یدید به عنوان ماده اولیه در تهیه سایر ترکیبات ید مانند یدید پتاسیم و یدید نقره استفاده می‌شود.
- واکنش‌های شیمیایی: سدیم یدید در برخی واکنش‌های شیمیایی به عنوان کاتالیزور یا معرف استفاده می‌شود.
- استاندارد کردن محلول‌های تیوسولفات سدیم: در تیتراسیون‌های یدومتری، از سدیم یدید برای استاندارد کردن محلول‌های تیوسولفات سدیم استفاده می‌شود.
کاربردهای صنعتی:
- مکمل غذایی دام: سدیم یدید به عنوان مکمل غذایی برای دام‌ها استفاده می‌شود تا از کمبود ید در آن‌ها جلوگیری شود.
- عکاسی: در گذشته از سدیم یدید در فرآیندهای عکاسی استفاده می‌شد.
- تولید مواد شیمیایی: سدیم یدید در تولید برخی مواد شیمیایی خاص کاربرد دارد.
- تشعشع سنجی: بلورهای سدیم یدید فعال شده با تالیم (NaI(Tl)) به عنوان آشکارساز در تشعشع سنج‌ها برای تشخیص پرتوهای گاما استفاده می‌شوند.
نکات ایمنی کار با سدیم یدید
- تماس با پوست: تماس سدیم یدید با پوست ممکن است باعث تحریک و قرمزی شود. در صورت تماس، پوست را با آب فراوان بشویید.
- تماس با چشم: تماس سدیم یدید با چشم ممکن است باعث سوزش و آسیب شود. در صورت تماس، چشم‌ها را با آب فراوان به مدت 15 دقیقه بشویید و به پزشک مراجعه کنید.
- استنشاق: استنشاق گرد و غبار سدیم یدید ممکن است باعث تحریک دستگاه تنفسی شود. در صورت استنشاق، فرد را به هوای آزاد منتقل کنید.
- بلعیدن: بلعیدن سدیم یدید ممکن است باعث تهوع، استفراغ و اسهال شود. در صورت بلعیدن، به پزشک مراجعه کنید.
- شرایط نگهداری: سدیم یدید باید در ظروف در بسته، در جای خشک و خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود.
- استفاده از تجهیزات ایمنی: هنگام کار با سدیم یدید، از دستکش، عینک ایمنی و ماسک استفاده کنید.
قیمت سدیم یدید در ایران و جهان
قیمت سدیم یدید بسته به درجه خلوص، مقدار، شرکت سازنده و شرایط بازار متفاوت است.
- در ایران: قیمت سدیم یدید آزمایشگاهی (با خلوص بالا) در بازار ایران معمولاً بین 500,000 تا 2,000,000 تومان برای هر کیلوگرم است.
- در جهان: قیمت سدیم یدید در بازار جهانی نیز متغیر است و معمولاً بین 50 تا 200 دلار برای هر کیلوگرم است.
برای اطلاع از قیمت دقیق و به روز سدیم یدید، می‌توانید با شرکت‌های تامین کننده مواد شیمیایی در ایران و جهان تماس بگیرید یا به وب‌سایت‌های فروش آنلاین مواد شیمیایی مراجعه کنید.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه اطلاع‌رسانی دارد و نباید به عنوان جایگزینی برای مشاوره پزشکی یا تخصصی در نظر گرفته شود. همواره قبل از استفاده از هرگونه ماده شیمیایی، با متخصصین مربوطه مشورت کنید و نکات ایمنی را رعایت کنید.
قیمت سدیم یدید آزمایشگاهی در نانوثانی بروز بوده و محصولی از شرکت قطران شیمی تجهیز می‌باشد، سدیم ید ید در صنایع غذایی برای درمان و کمبود ید در مواد غذایی کاربرد دارد همچنین در صنعت داروسازی نیز از آن استفاده می‌شود. جهت خرید بسته 25 گرمی سدیم یدید گرید آزمایشگاهی از طریق همین صفحه می‌توانید اقدام فرمایید. در صورت داشتن هر گونه سوال و یا مشاوره در این زمینه متخصصین ما همواره پاسخگوی شما عزیزان نیز می‌باشند.
قیمت فروش سدیم یدید آزمایشگاهی
سدیم یدید از انواع مواد شیمیایی است که به صورت آنلاین قابل عرضه به مشتریان گرامی توسط بزرگترین فروشگاه فعال فروش مواد شیمیایی (نانوثانی) در گرید آزمایشگاهی می‌باشد. هنگام خرید مواد شیمیایی، شرکت تولید کننده، برند، گرید آن و مواردی این چنین روی قیمت آن تاثیر می‌گذارد که مشتریان پیشگامان نانو مواد ایرانیان می‌توانند با مراجعه به سایت شرکت نانوثانی لیست کاملی از مواد شیمیایی برندهای مختلف در گرید‌های متفاوت را مشاهده نمایند و خرید اینترنتی خود را با آسودگی خاطر انجام دهند.