جیوه یک عنصر شیمیایی فلزی با نماد Hg و عدد اتمی 80 است. این فلز به دلیل ویژگی‌های خاصش از جمله مایع بودن در دمای اتاق و تبدیل شدن به بخار سمی، بسیار مورد توجه در کاربردهای صنعتی و علمی قرار گرفته است. جیوه در دما و فشار معمول به صورت مایع است و در برخی دستگاه‌های اندازه‌گیری مانند دماسنج‌ها و فشارسنج‌ها به کار می‌رود. همچنین در تولید برخی آلیاژها، باتری‌ها، و تجهیزات الکترونیکی استفاده می‌شود.
ویژگی‌های جیوه
- مایع بودن در دمای اتاق (نقطه ذوب: -38.83 درجه سانتی‌گراد)
- رسانایی نسبی الکتریکی
- سمی بودن و خطرات زیست‌محیطی
- تبخیر سریع حتی در دمای پایین
کاربردهای جیوه
- استفاده در دماسنج‌ها و فشارسنج‌ها
- تولید باتری‌های جیوه‌ای
- کاتالیزورها در صنایع شیمیایی
- تجهیزات الکترونیکی و نوری
قیمت جیوه در ایران و جهان
قیمت جیوه به عوامل مختلفی از جمله خلوص، مقدار خرید، نوسانات بازار جهانی، تحریم‌ها و هزینه‌های حمل و نقل بستگی دارد. به طور کلی، قیمت جیوه در بازار جهانی معمولاً بر اساس کیلوگرم محاسبه می‌شود و در سال‌های اخیر نوسانات قابل توجهی داشته است. در ایران نیز قیمت جیوه به دلیل شرایط اقتصادی و محدودیت‌های واردات ممکن است متفاوت باشد و معمولاً بالاتر از بازار جهانی است.
برای مثال، در بازار جهانی قیمت هر کیلوگرم جیوه ممکن است بین 10 تا 50 دلار آمریکا متغیر باشد، اما این قیمت بسته به شرایط روز بازار و کیفیت جیوه خریداری شده متفاوت است. در ایران، قیمت‌ها به طور تقریبی بالاتر بوده و ممکن است در محدوده 50 تا 150 هزار تومان برای هر کیلوگرم جیوه باشد.
نکات مهم برای خرید جیوه
- اطمینان از کیفیت و خلوص جیوه
- خرید از فروشندگان معتبر و مطمئن
- رعایت نکات ایمنی هنگام نگهداری و استفاده از جیوه
- توجه به قوانین و مقررات مربوط به تجارت و حمل و نقل مواد سمی
سایر نکات مهم در خصوص جیوه:
- به دلیل سمی بودن جیوه، هرگونه خرید و فروش آن باید با رعایت کامل مقررات و قوانین مربوطه انجام شود.
- در هنگام کار با جیوه، استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مناسب (مانند دستکش و ماسک) الزامی است.
- دفع صحیح پسماندهای حاوی جیوه برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست بسیار حائز اهمیت است.
خطرات جیوه:
جیوه به اشکال مختلفی مانند جیوه عنصری (مایع)، بخار جیوه و ترکیبات آلی جیوه (مانند متیل جیوه) وجود دارد که هر یک می‌توانند خطرات متفاوتی داشته باشند.
- سمیت عصبی: جیوه می‌تواند به سیستم عصبی مرکزی آسیب برساند و علائمی مانند لرزش، مشکلات حافظه، تغییرات خلقی و اختلالات بینایی ایجاد کند.
- آسیب کلیه: جیوه می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند و عملکرد آنها را مختل کند.
- مشکلات تنفسی: استنشاق بخار جیوه می‌تواند باعث مشکلات تنفسی و آسیب به ریه‌ها شود.
- تاثیر بر رشد جنین: قرار گرفتن زنان باردار در معرض جیوه می‌تواند به رشد جنین آسیب برساند و مشکلات تکاملی ایجاد کند.
جمع‌بندی — جیوه فلزی خاص با کاربردهای متنوع است که قیمت آن تحت تاثیر عوامل متعددی در بازار ایران و جهان قرار دارد. برای خرید این عنصر، دقت، رعایت اصول ایمنی و بررسی قیمت‌های روز بازار اهمیت فراوان دارد.