کلسیم استات چیست؟
کلسیم استات (Calcium Acetate) یک ترکیب شیمیایی است که از واکنش کلسیم با اسید استیک به دست می‌آید. فرمول شیمیایی آن Ca(C2H3O2)2 بوده و به صورت نمک کلسیم اسید استیک شناخته می‌شود. این ماده به شکل پودر یا کریستال‌های سفید رنگ است و در صنایع دارویی، غذایی و شیمیایی کاربردهای متعددی دارد.
پارامترهای فیزیکی و شیمیایی کلسیم استات:
- ظاهر: پودر یا کریستال سفید رنگ
- فرمول شیمیایی: Ca(C2H3O2)2
- وزن مولکولی: حدود 158.17 گرم بر مول
- نقطه ذوب: حدود 140 درجه سانتی‌گراد (برای آبدار)
- حلالیت: بسیار محلول در آب، نامحلول در الکل و اتر
- چگالی: حدود 1.55 گرم بر سانتی‌متر مکعب
- جرم مولی: 158.17 گرم بر مول
- حالت فیزیکی: پودر سفید رنگ
- نقطه ذوب: حدود 160 درجه سانتی‌گراد (تجزیه می‌شود)
- حلالیت: محلول در آب و نامحلول در الکل
- pH: حدود 7-8 (محلول آبی)
روش ساخت کلسیم استات:
کلسیم استات معمولاً از واکنش خنثی‌سازی بین هیدروکسید کلسیم (Ca(OH)2) یا کربنات کلسیم (CaCO3) با اسید استیک (CH3COOH) تولید می‌شود.
معادله واکنش تشکیل کلسیم استات:
- Ca(OH)2 + 2CH3COOH → Ca(CH3COO)2 + 2H2O یا
- CaCO3 + 2CH3COOH → Ca(CH3COO)2 + CO2 + H2O
کاربردهای درمانی کلسیم استات:
- کاربرد اصلی در پزشکی به عنوان ماده‌ای برای کنترل سطح فسفات خون در بیماران مبتلا به بیماری کلیوی است. کلسیم استات به شکل دارویی به‌عنوان مهارکننده جذب فسفات در دستگاه گوارش به کار می‌رود.
- تامین کلسیم بدن در برخی مکمل‌ها
کاربردهای صنعتی کلسیم استات:
- به عنوان عامل تثبیت کننده در صنایع رنگرزی و دباغی
- صنایع غذایی: به عنوان نگهدارنده و تنظیم‌کننده اسیدیته در مواد غذایی.
- صنعت چرم: در فرآیند دباغی چرم استفاده می‌شود.
- صنعت نساجی: به عنوان تثبیت‌کننده رنگ در رنگرزی پارچه.
- ساخت پلاستیک و مواد شیمیایی: به عنوان کاتالیزور یا ماده اولیه در برخی واکنش‌ها.
- کاربرد در صنایع غذایی به عنوان افزودنی
- در ساخت مواد شیمیایی و به عنوان کاتالیست در برخی فرآیندها
ایمین کار با کلسیم استات اشاره دارد:
- کلسیم استات معمولاً بی‌خطر است ولی باید دور از رطوبت و حرارت زیاد نگهداری شود.
- در کارهای آزمایشگاهی از برخورد مستقیم به چشم و پوست باید خودداری کرد و از وسایل حفاظتی مناسب استفاده شود.
- در مصرف دارویی باید طبق دستور پزشک و دوز مشخص شده مصرف شود.
- تماس پوستی: ممکن است باعث تحریک پوست شود.
- بلعیدن: در مقادیر زیاد می‌تواند باعث ناراحتی معده شود.
- تنفس: استنشاق گرد و غبار آن می‌تواند باعث تحریک دستگاه تنفسی شود.
- ذخیره‌سازی: باید در ظروف درب‌دار و دور از رطوبت نگهداری شود.
قیمت خرید کلسیم استات در ایران و جهان:
قیمت کلسیم استات بسته به خلوص، شکل فیزیکی، حجم خرید و تامین‌کننده متغیر است. به طور کلی قیمت در بازار جهانی بین چند دلار تا چند ده دلار به ازای هر کیلوگرم متفاوت است. در ایران به علت هزینه‌های واردات و تولید، قیمت ممکن است تا حدی بالاتر یا پایین‌تر باشد و بسته به نوسانات بازار و نرخ ارز متفاوت است. قیمت کلسیم استات بسته به کیفیت، خلوص، و عرضه‌کننده متفاوت است. در ایران، قیمت کلسیم استات متغیر است. در بازار جهانی، قیمت حدود 50 تا 150 دلار به ازای هر کیلوگرم است.